KALIN BAĞIRSAK KANSERİ

KOLON (BAĞIRSAK) KANSERİ NEDİR?

Kolon kanseri, kolonun iç astarı bulunan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile kalın bağırsakta başlayan kansere verilen isimdir. Kolon ve rektum kalın bağırsağın en uzun kısmıdır. Kalın bağırsak ise sindirim sisteminin son kısmıdır. Sindirim sistemi vücuda giren besinleri parçalayarak kullanılmasını sağlar. Kolon kanseri her yaşta görülebilse de genellikle yaşlı yetişkinleri etkiler. Kolonun içerisinde yer alan polip adı verilen küçük hücre kümelerinin oluşmasıyla meydana gelir. Bu polipler genellikle kanserli değildir fakat bazıları zamanla kolon kanserine dönüşebilir. Polipler vücutta belirti vermediğinden düzenli olarak tarama testleri yaptırmak bu noktada büyük önem taşır. Poliplerin kansere dönüşmeden bulunup çıkarılması kanserin önlenmesine yardımcı olmaktadır. Kolon kanserine kolorektal kanser olarak da adlandırılır. Bu terim kolon kanseri ile rektumda başlayan rektum kanserini birleştirir.

KOLON (BAĞIRSAK) KANSERİ NEDEN OLUR?

Kolon kanserinin oluşumunda; aşırı yağlı, kırmızı et ağırlıklı beslenme, şişmanlık, sigara ve alkol tüketiminin yanı sıra polipler etkilidir. Tarama kolonoskopileri sırasında kalın bağırsakta polip görüldüğünde kanserleşmeden alınarak hastalığın önlenmesi mümkün olmaktadır. Kadınlarda meme ve yumurtalık kanseri hikayesi bulunmasında bu kişilerde kolon kanseri riskini artırmaktadır. Meme ve yumurtalık kanseri olan kişilerde de 50 yaşını beklemeden kolon kanseri açısından tarama yapılması önerilmektedir.

KOLON (BAĞIRSAK) KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Karın ağrısı, dışkıda kan, anemi, uzun süreli ishal ya da kabızlık arasında gidip gelen tuvalet alışkanlığında değişiklik, dışkı şeklinin ince-uzun olması, kilo kaybı ve yorgunluk kolon kanserinin en yaygın belirtileridir.

Kolon (bağırsak) kanserinin belirtileri şunları içerir:

Devamlı ishal ya da kabız olma gibi dışkılamada değişiklik
Dışkıda kan ve/veya rektal bölgede kanama
Kansızlık (anemi)
Yorgunluk ve halsizlik
Dışkının kalem gibi ince ve uzun olması
Dışkıda yumurta akı görünümlü salgı
Karın ağrısı ya da pelvik ağrı
Kilo kaybı
Mide bulantısı ve kusma
Göz akında ve ciltte sararma
Dışkılamaya rağmen bağırsakların boşalmadığı hissi
Yutma güçlüğü
Yemek yerken çok çabuk doyma hissi

KOLON (BAĞIRSAK) KANSERİNİN EVRELERİ NELERDİR?

Kolon kanserinin beş aşaması bulunur. Bu dört aşamadan üçünün üç alt aşaması vardır. Kolon kanseri evreleri şu şekildedir:

Evre 0: Uzman doktorlar bu aşamaya in situ karsinoma diyebilmektedir. Bu aşama kolon duvarının en iç tabakası olan mukozanızda anormal ya da kanser öncesi hücrelerinin oluşmasıdır.

Evre I: Bu aşamada kolon kanseri bağırsak duvarına doğru büyüyerek kas tabakasının ötesine ya da yakın lenf düğümlerine yayılma göstermiştir.

Evre II: Kanser bağırsak duvarına doğru yayılmış fakat yakındaki lenf düğümlerine yayılmamıştır. Evre II’nin üç türü bulunur:

Evre IIA: Kanser kolon duvarının çoğuna yayılma göstermiştir fakat duvarın dış katmanına kadar büyümemiştir.
Evre IIB: Kanser, kolon duvarına dış katmanına ya da duvarın içine yayılma gösterir.
Evre IIC: Kanser yakınlardaki bir organa yayılma göstermiştir.

Evre III: Bu aşamada kolon kanseri lenf düğümlerine yayılma göstermiştir. Evre III kolon kanserinin de üç alt aşaması bulunur.

Evre IIIA: Kolon duvarının birinci veya ikinci katmanlarında kanser bulunur ve ortalama olarak bir ila dört lenf düğümüne yayılmıştır.
Evre IIIB: Kanser kolon duvarının nerdeyse tamamını etkiler.
Evre IIIC: Kolonun dış katmanında ya da lenf düğümlerinde kanser vardır. Yakındaki bir organa ve lenf noduna yayılan kolon kanseri aşamasıdır.

Evre IV: Kolon kanserinin metastaz yaparak vücudun karaciğer, akciğerler veya yumurtalıklar gibi diğer bölgelerine yayıldığı aşamadır.

Evre IVA: Bu aşamada kolon kanseri bir organa ya da lenf düğümlerine yayılmıştır.
Evre IVB: Kanser birden fazla uzak organa ve daha fazla lenf noduna yayılma göstermiştir.
Evre IVC: Kanser uzak organlara, lenf düğümlerine ve karın dokusuna yayılmıştır.

KOLON (BAĞIRSAK) KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Kalın bağırsak kanserini erken evrede saptamanın en etkili yolu düzenli olarak yaptırılan endoskopik incelemelerdir. Bunların başında ise kolonoskopi gelmektedir. Kolonoskopi, hem mevcut bir tümörü erken evrede belirleme hem de kansere yol açabilecek polip ve benzeri sorunları daha kanserleşmeden tespit edip kişiyi kanser gelişiminden koruyabilecek özellikte bir işlemdir. 50 yaşın üzerindeki her bireyin risk durumlarına, kişisel sağlık hikayelerine, aile öykülerine göre 2-5 yıllık aralıklarla kolonoskopik incelemeden geçmeleri önerilir.

Kolon kanseri tanısı uzman hekimler önderliğinde bazı testeler ile konur. Hastanın doktora başvurması ve fiziki muayenenin ardından sırasıyla aşağıdaki testler yapılabilir:

Dışkıda gizli kan incelenmesi: Son derece basit bir testtir, küçük miktarda dışkı örnekleri laboratuvarda incelenir.
Radyolojik tetkikler: Çift kontrastlı kolon grafisi ve bilgisayarlı tomografi yapılmaktadır.
Laboratuvar tetkikleri: Tam kan sayımı, biyokimyasal tetkikler yapılmaktadır. Bunların arasında CEA (Karsinoembriyonik antijen) tetkiki kalın bağırsak kanserlerinde kanda yükselebilen ve tanıya yardımcı olan testlerden birisidir.
Kesin tanı için endoskopik tetkikler: Rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi ve biyopsi yapılmaktadır. Görülen lezyondan parça alınması ve patolog tarafından incelenmesi yapılır.

Kişinin ailesinde 50 yaşından erken kalınbağırsak kanseri vakası varsa, 40 yaşından itibaren kolonoskopi yaptırması şarttır. Kolonoskopinin 5 yılda bir kez tekrarlanması çok önemlidir. Bunun yanında yılda bir kez dışkıda gizli kan bakılması da kanserin belirleyiciliği ve erken tanısı için çok önemlidir. Eğer kişinin ailesinde kalınbağırsak kanseri yoksa 50 yaşından itibaren düzenli olarak 5 yılda bir kolonoskopi yaptırması uygun olur.

KOLON KANSERİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR

01.

Kolon kanseri evreleri nelerdir?

Kolon kanseri dört evreden oluşur. Birinci evrede kanser bağırsak duvarına yayılmıştır. Evre 2’de tüm bağırsak katlarına kanser yayılmıştır. Evre 3’te kanser lenf bezlerine yayılır. Evre 4’te karaciğer, karın zarı ve akciğer gibi yerlere sıçrama olur.

02.

Kolon kanseri 1. evre belirtileri nelerdir?

Kolon kanserinin 1. evre belirtileri, kabızlık, ishal, dışkı renginde ve şeklinde değişiklik, dışkıda kan, anüste kanama, aşırı gaz ile birlikte karın kramplarıdır.

03.

Kolon kanseri hangi yaşlarda görülür?

Hayatın her evresinde görülebilecek kolon kanseri sıklıkla ileri yaşlarda görülür. Temelde ileri yaş faktörünün önemli olduğu kolon kanserinde genetik yatkınlık, hareketsizlik, aşırı kilo, alkol, tütün kullanımı ve aşırıya kaçan işlenmiş et tüketimi başlıca risk oluşturur.

04.

Kolon kanserinin en önemli belirtisi nedir?

Kolon kanserinde kalın bağırsağın makat bölgesine yakın olan 15 cm’lik kısımdan gelen kanama en önemli belirtileri arasında yer almaktadır. Ancak kalın bağırsağın ince bağırsağa yakın olan başlangıç kısmından kaynaklanan kolon kanserleri, makattan daha çok gizli kanama ile kan kaybına yol açar ve kansızlık ile kendini gösterir.

05.

Kolon kanseri kanaması nasıl olur?

Kolon kanseri belirtileri arasında yer alan makatta kanama taze, parlak kırmızı şeklinde olabilmektedir.

06.

Kolon kanseri tamamen iyileşir mi?

Kanser türlerinin birçoğunda hastalığın farklı organlara yayılma ve sıçrama durumu söz konusu olabilir. Genellikle kolon kanseri karaciğere metastaz yapabilir. Bu durumu önlemek için ameliyat sonrası kemoterapi uygulanabilmektedir.