KARACİĞER KANSERİ
KARACİĞER KANSERİ NEDİR?
Karaciğer kanseri, hayati bir organ olan karaciğerde kötü huylu dokuların tümöre dönüşerek çoğalmasından kaynaklı olarak ortaya çıkan bir kanser türüdür. Karaciğerin kendi hücresinden kaynaklanan kötü huylu (habis) tümörlere primer (birincil) karaciğer kanseri adı verilir. Karaciğerin kendi hücrelerinden çıktığı için hepatosellüler (karaciğer hücreli) karsinom adı ile anılır.
Kişinin karaciğeri sağlıklıysa, bu kanser türüne yakalanma riski çok düşüktür. Özellikle karaciğer hastalığı olanlar, karaciğeri yapısal bozukluğa uğrayan bireyler (siroz ya da siroz zemini olanlar) karaciğer kanseri riski altındadır.
Bu hastalığın erken teşhisi çok önemlidir. Esas tedavi kanserli dokunun çıkarılmasıdır. Karaciğer hasta olduğu ve fonksiyon olarak kişinin kendisine ancak yettiği için, karaciğerde sadece tümörlü bölümün çıkarılması oldukça zordur. Karaciğer nakli karaciğer kanseri hastaları için önemli bir tedavi yöntemi olarak öne çıkmaktadır.
KARACİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Karaciğer kanserinin evrelerinde görülen belirtiler, anormal kilo ve iştah kaybı, üst karın bölgesinde ağrı, halsizlik, çabuk yorulma, sarılık, karında sıvı birikmesine bağlı şişkinlik, ciltte kaşıntı, bulantı ve kusmadır.
Karaciğer kanseri evrelerinde yaşanan belirtiler şunlardır:
- Üst karın bölgesinde ağrı
- Ciltte ve gözlerde sararma (sarılık)
- Kireç veya beyaz renkte dışkı
- Ödem kaynaklı karında şişkinlik
- Beklenmedik ani kilo kaybı
- İştahta azalma ve az yemeye rağmen tokluk
- Hazımsızlık
- Halsiz, bitkin, yorgun ve hasta hissetme
- Mide bulantısı ve kusma
- Sağ kürek kemiğinin yakınında ağrı
- Karaciğer ve dalakta büyüme
- Ciltte kaşıntı
KARACİĞER KANSERİ TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Karaciğer kanseri bazı vakalarda ileri bir aşamaya gelene kadar herhangi bir belirti vermeyebilir. Kanser ilerledikçe nedensiz kilo kaybı, karnın sürekli şiş olması, sıvı birikimi, iştah kaybı ve sürekli halsizlik, sarılık gibi belirtiler ortaya çıkmaya başlayabilir. Bu tür şikayetler yaşayan kişilerin en kısa sürede doktora başvurması gerekmektedir. Günümüzde karaciğerdeki her türlü gelişimi, görüntüleme yöntemleri aracılığı ile saptamak mümkündür:
• Özellikle risk altındaki hastalar en ucuz ve kolay uygulanabilen yöntem olan ultrasonografi ile takibe alınmalıdır.
• Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR), anjiyografi başvurulacak diğer yöntemlerdir. Bazen tanıyı kuvvetlendirmek için bu görüntüleme yöntemlerinden birkaçı bir arada kullanılabilir.
• Kanda, bir tümör belirteci (marker) olan alfa feto protein (AFP) tayini yapılabilir. Bu testin yüksek çıkması kanser açısından anlamlıdır.
Ancak kanser olduğu bilinenlerde bile normal çıkabildiği unutulmamalıdır. Normal çıkması tümör olmadığı anlamına gelmez. Tanı için bazı vakalarda karaciğerden iğne biyopsisi yapılabilir. Ancak bu, sık başvurulması gereken bir yöntem değildir. Biyopsi yapılıp yapılmamasına bu konularda deneyimli, karaciğer hastalığı ile ilgilenen hekimler yani gastroenteroloji uzmanları ve/veya cerrahlar karar vermelidir.
KARACİĞER KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavi edilemeyen karaciğer kanserinin sonuçları olumsuz tablolara neden olmaktadır. Bu vakalarda beklenen yaşam süresi 6-9 ay kadardır. En etkili yöntem tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi yapılabilmesi ise tümörün evresine ve etrafa yayılım olup olmamasına, hastada bir karaciğer hastalığı var ise bunun derecesine bağlıdır.
Karaciğer dışına yayılmış bir karaciğer kanserinde cerrahinin yeri yoktur. Cerrahinin başarısı tümörün çapı ile de alakalıdır. Çapı <5cm olanlarda cerrahi sonrası sağ kalım, tümörü >5cm olanlara kıyasla çok daha iyidir. İdeal şartlarda (<5cm, tek, yayılımı yok) yapılan cerrahi çıkarımlardan sonra beklenen 5 yıllık sağ kalım %60 civarındadır.
Karaciğerde yer alan tümörün cerrahi olarak çıkarılması uygun değilse, karaciğer nakli ile tedavi sağlanabilir. Hastayı karaciğer nakline götüren birçok sebep bulunmaktadır. Karaciğer tümörleri de bunlardan biridir. Tümör uygun kriterlere sahipse sonuçları açısından en ideal tedavi, karaciğer naklidir. Karaciğer nakli ile potansiyel olarak tümör gelişme riski olan hastalıklı karaciğer tamamen çıkarılır. Yerine sağlıklı karaciğer nakledilir. Nakil yapılan hastalarda tümörün yeniden çıkma riski, daha azdır.
KARACİĞER KANSERİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
01.
Karaciğer kanserinin ilk belirtileri nelerdir?
Karaciğer kanserinde hastalık belirti verecek kadar ilerlediğinde, Kilo kaybı, iştah kaybı, üst karın bölgesinde ağrı, mide bulantısı ve kusma, yorgunluk ve halsizlik, karında şişkinlik, gözleride ve ciltte sararma ile beyaz, kireç rengi dışkı görülür.
02.
Karaciğer kanseri geçer mi?
Tedavi edilemeyen karaciğer kanserinin sonuçları olumsuz tablolara neden olmaktadır. Bu vakalarda beklenen yaşam süresi 6-9 ay kadardır. En etkili yöntem tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi yapılabilmesi ise tümörün evresine ve etrafa yayılım olup olmamasına, hastada bir karaciğer hastalığı var ise bunun derecesine bağlıdır.
03.
Karaciğer kanseri nerede ağrı yapar?
Karaciğer kanseri meydana geldiğinde genellikle karın sağ üst bölgesinde dolgunluk ve ağrı hissi meydana gelir.
04.
Karaciğer kanseri hangi yaşlarda görülür?
Karaciğer kanseri tanı yaşı ortalama 62’dir. Karaciğer kanseri tanısı konan hastaların %90’ından fazlası 45 yaşın üzerindeyken, %3’ü 35-44 yaşları arasında ve %3’den azı ise 35 yaşından gençtir.
05.
Karaciğer kanseri ne iyi gelir?
Karaciğer kanseri tedavisinde destek ürünlerin ya da herhangi bir yiyecek/içeceğin yeri bulunmamaktadır. Doktora sormadan asla faydalı olduğu söylenen herhangi bir ürün kullanılmamalıdır.
06.
Karaciğerde kitle ağrı yapar mı?
Karaciğer kanseri erken dönemde bir bulgu vermeyebilir. Kitle çapı büyüdükçe karnın sağ tarafında yaygın bir ağrı ortaya çıkmaktadır. İleri evredeyse şiddetli karın ağrısına kilo kaybı ve karında şişlik eşlik etmektedir.
